Birleşik Krallık’ın Kuzey İrlanda Bakanı Chris Heaton-Harris, partiler ortasındaki uyuşmazlık nedeniyle ortak idarenin oluşturulamadığı Kuzey İrlanda’da, gelecek ay seçimlere gidilmeyeceğini fakat sonraki adımları belirlemek için gelecek hafta açıklama yapacağını duyurdu.
Geçen hafta, “Kuzey İrlanda’da bu yıl ikinci kere bölgesel parlamento seçimlerinin yapılacağını” söyleyen Bakan Heaton-Harris, bugün yaptığı yazılı açıklamada, parti önderleriyle görüşmelerinin akabinde aralıkta seçimlerin yapılmayacağını belirtti.
Heaton Harris, ortak idarenin oluşturulması için son tarih olan 28 Ekim Cuma günü muahede sağlanamaması üzerine gece yarısı tekrar parlamento seçimlerinin yapılması davetinde bulunduğunu hatırlatarak o tarihten bu yana bölgedeki siyasi partilerle münasebetlerini sürdürdüğünü kaydetti.
İş ve toplum temsilcileri dahil, Kuzey İrlanda’da çok sayıda bireyle görüşmeler yaptığını aktaran Heaton Harris, “Şu anda bir seçimin tesiri ve maliyeti konusundaki samimi tasalarını dinledim. Artık aralıkta yahut şenlik dönemi öncesinde bölgesel parlamento seçimlerinin yapılmayacağını doğrulayabilirim. Mevcut mevzuat, bir seçim için bir tarih belirlememi gerektiriyor ve önümüzdeki hafta sonraki adımlarımı belirlemek için parlamentoda bir açıklama yapacağım” dedi.
Bakan Chris Heaton-Harris, 28 Ekim’de Belfast’ta yaptığı açıklamada, partiler ortasındaki uyuşmazlık nedeniyle ortak idare kurulamaması üzerine bu yıl ikinci defa bölgesel parlamento seçimlerinin yapılacağını duyurmuştu.
Seçime ait ayrıntıları ise bir sonraki hafta açıklayacağını bildiren Heaton-Harris, sonlu seçeneklerle karşı karşıya kalmanın “derin bir hayal kırıklığı” olduğunu lisana getirmişti.
5 MAYIS’TA SINN FEIN KAZANMIŞTI
Kuzey İrlanda’da 5 Mayıs’ta yapılan parlamento seçimlerini, İngiltere’den ayrılıp İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmeyi savunan Sinn Fein kazanmıştı.
İrlanda Cumhuriyet Ordusunun (IRA) siyasi kanadı olduğu bedellendirilen Sinn Fein, parlamentoda 27 sandalye elde ederken aksi görüşteki Demokratik Birlik Partisi (DUP) 24’te kalmıştı. Bu sonuçla bölgenin 100 yıllık tarihinde birinci sefer İrlanda milliyetçisi bir parti, seçimde birinci sırayı alarak başbakan çıkarma bahtını elde etmişti. Lakin Kuzey İrlanda’ya özel yetki paylaşımı mutabakatına nazaran, birinci ve ikinci partilerin bölgeyi birlikte yönetmesi gerekiyor.
Seçimlerin akabinde DUP’un “Kuzey İrlanda Protokolü’nde kıymetli değişiklikler olmadıkça yeni hükümetin kurulmasına müsaade vermeyeceğini” açıklaması, bölgede tartışmaları alevlendirmişti.
DUP, Kuzey İrlanda’nın AB’nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam etmesi ve İngiltere’nin geri kalanından Kuzey İrlanda’ya ithal edilen muhakkak mallar için yeni denetim ve evrak işlerini içeren protokolle ortaya çıkan ticari bariyerin Kuzey İrlanda iktisadına ziyan verdiğini savunuyor.
Ayrıca DUP, protokolü Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’taki yerinin geleceği için de “varoluşsal tehdit” olarak görüyor. Parti, protokolde değerli değişiklikler olmadıkça Kuzey İrlanda’da yeni bir hükümetin kurulmasına müsaade vermeyeceği tarafındaki kararlılığını da sürdürüyor.
Kuzey İrlanda’da, İngiltere’den ayrılığı savunan Sinn Fein’in birinci parti çıktığı 5 Mayıs’taki bölgesel parlamento seçimlerinin akabinde ikinci parti DUP’un, 13 Mayıs’taki yeni meclis lideri seçim sürecini desteklememesi nedeniyle süreç başarısız olmuştu.
Sinn Fein ile DUP ortasındaki Kuzey İrlanda Protokolü konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle DUP, 30 Mayıs’ta ikinci kere meclis lideri seçimini engellemiş, böylece parlamentoda meclis lideri seçilememişti.
AB, İNGİLTERE’YE KARŞI TÜZEL SÜREÇ BAŞLATMIŞTI
İngiliz parlamentosunda, Avrupa Birliği (AB) ile gerginliğe neden olan Kuzey İrlanda Protokolü’nün birtakım hususlarının tek taraflı olarak değiştirilmesini öngören yasa tasarısına ait süreç devam ediyor.
Hükümet, protokolün tek taraflı değiştirilmesini öngören yasa tasarısına bağlılığını sürdürüyor.
İngiltere’nin Brexit sonrası Kuzey İrlanda ile ticareti düzenleyen protokolde, tek taraflı değişiklik yapma teşebbüsüne sert reaksiyon gösteren AB ise 15 Haziran’da İngiltere’ye karşı hukuksal süreç başlatmıştı.
Brexit mutabakatının bir kesimi olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık’ın modülü olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ortasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole nazaran, Brexit’e karşın Kuzey İrlanda, AB’nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık’ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar ortasındaki savaşı sona erdiren Belfast Mutabakatı (Hayırlı Cuma Anlaşması) gereği, denetimlerin yapılabildiği fiziki bir kara hududu oluşturulamıyor. Bu yüzden denetimlerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında problemler yaşanıyor.
İngiltere, ülkenin toprak bütünlüğünü tehdit ettiğini savunduğu protokolün geniş ölçüde değiştirilmesini istiyor. AB ise protokolün değiştirilmesine sıcak bakmıyor. (AA)