Küresel iklim değişikliğinin tesirleriyle Karadeniz Bölgesi’nde son aylarda azalan yağışlar nedeniyle yaz ve sonbahar mevsimi kurak geçerken kış mevsiminde de hava sıcaklığı mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor. Türkiye’de en fazla yağış alan bölge olarak bilinen Karadeniz Bölgesinde ocak ayında mevsimsel yağmur ve kar yağışları önemli ölçüde azaldı. Uzmanlar, kuraklığa bağlı olarak, yaz aylarında yaşanan sel ve heyelanların kış mevsimine kayabileceği ihtarında bulundu.
OLAĞAN DIŞI BİR KURAKLIK DEVRİ YAŞANIYOR
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) eski öğretim üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, olağan dışı hava sıcaklıklarının ülke genelinde yaşandığını ve geçmiş yıllarda yapılan araştırmalarla kuraklığın öngörüldüğünü belirterek, “Bugün gelinen noktada bu öngörüleri yaşıyoruz. Bu sıcaklık Karadeniz’i de etkiliyor, yağışları da etkiliyor. 2020-2022 yılı ortasında Meteoroloji Genel Müdürlüğünün kuraklık haritasına baktığımız vakit Doğu Karadeniz Bölgesinin doğudan, güneyden ve güneydoğudan bir kuraklık çemberi ile çevrilmiş olduğunu görüyoruz. Yani Doğu Anadolu Bölgesi 2 yıllık datalara nazaran şu anda bir kuraklık devrine girmiş. Doğu Karadeniz’e baktığımız vakit yeniden Meteoroloji Genel Müdürlüğünün 2 yıllık haritası şunu gösteriyor; olağan dışı bir kuraklık periyodu yaşıyor Doğu Karadeniz. Hatta Trabzon çok daha fazla bu etkiyi yaşıyor dedi.
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş
SEL OLAYLARI DAHA SIK YAŞANACAK
Bölgede genelde yaz aylarında yaşanan sel olaylarının kış aylarında da yaşanabileceğinin öngörüldüğünü anlatan Prof. Dr. Bektaş, şunları söyledi:
Bu sıcaklık Karadeniz’in ekolojik istikrarını de bozuyor, orada yaşayan canlıların ekolojik yapısını da değiştiriyor. Karadeniz daima ısınıyor. Isınan nemli hava buharlaşıyor fakat sıcak hava Karadenizin nemli buharını tutabiliyor. Hava ne kadar sıcak olursa buharı tutma özelliği, nemli havayı tutma özelliği de o kadar artıyor. Sıcak havalarda atmosfer, nemi bünyesinde tutuyor.
Dolayısıyla yağış olmuyor lakin ileriki günlerde hava değişimi olduğu andan itibaren o sıcak havalarda biriktirdiği yağışı ansızın ve mahallî olarak bırakacak. Bu da bölgede, ocak, şubat, mart aylarında tıpkı yaz aylarında yaşadığımız çok yağışlara ve sellere ve beraberinde heyelanlara neden olabilecek. Türkiye’nin, Doğu Karadeniz’in bir iklim değişimi geçirdiği bir gerçektir. Yani bu olaylar bölgede olağan dışı bir iklim değişiminin belirtilerinden biridir diyebiliriz.
Önümüzdeki yaz aylarında şayet iddialar doğruysa sıcaklıkların daha da artacağını gösteriyor ve dediğimiz üzere sellerin, yağışların çok daha sık lakin çok daha kısa ve aktif olabileceği, öteki deyişle sel olaylarının daha sık yaşanabileceği akla geliyor. Yani Doğu Karadeniz, geçen yıllara oranla yaz aylarında daha fazla sel ve heyelan taşkın olayları yaşayabilecek.
YERALTI SUYUMUZ SON DERECE SINIRLI
Doğu Karadeniz’de yüzey sularının fazla, yeraltı sularının ise az olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Bektaş, “Doğu Karadeniz’de yer altı sularımız maalesef yok denecek kadar azdır. Yüzey sularımız fazladır. Fakat bu yüzey suları da direkt Karadeniz’e akar. Yeraltı suyumuz son derece sonludur. Bu bakımdan içme suyu kasveti ileriki yıllarda yaşanabilir. Bu kaynakları güzel kıymetlendirmemiz lazım. Bilhassa dere kenarlarındaki alüvyon alanlardaki yeraltı sularımız korunma altına alınması lazım ki ileriki yıllarda su kıtlığı çekmeyelim” dedi. (DHA)