İklim şartların değişmesi, buna bağlı olarak ziraî eserlerde kalite ve randımanın düşmesi, bilhassa büyük kentlerde tarım yerlerinin azalması üzere faktörler, besin arzında badirelere ve fiyatlarda artışa neden oluyor. Dünyada her yıl 12 milyon hektar tarım toprağı verimsiz hale gelirken artan nüfusun besin gereksiniminin karşılanmasında topraksız tarım prosedürleri alternatif oluyor.
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Köksal Demir, AA muhabirine topraksız tarımın birinci olarak seralarda, zorunluluktan doğan bir üretim hali olduğunu, günümüzde ise seraların dışında da açık ve kapalı yerlerde su kültürü, aeroponik kültür, akuaponik kültür, hatta ultrasonik su buharı ve soğuk buhar üzere usullerle topraksız tarım yapılabileceğini anlattı.
Demir, “Sonuç olarak toprak olmadan yalnızca su ve minerallerle topraksız tarım tekniklerini kullanarak çok sağlıklı, muteber, katkısız her türlü bitkiyi üretebiliriz.” dedi.
“SAĞLIK AÇISINDAN TEHDİT OLUŞTURMUYOR”
Topraksız tarımın klasik tarıma nazaran daha fazla mühendislik bilgisi ve teknoloji gerektirdiğini, en büyük problemin, işi bilen mühendis ve eleman bulmada yaşandığını vurgulayan Demir, bu formülün insan sıhhati açısından rastgele bir tehdit oluşturmadığının altını çizdi.
Demir, şöyle devam etti:
“Usulüne uygun üretim yaptığınızda topraksız tarım prosedürü 50 kat, 100 kat insan sıhhati için daha inançlı. Dünya nüfusuna besin temini için, var olan toprakları korumak ve üretim kalitesini yükseltmek gerekiyor. Bu da bir gereklilik. Topraklı tarımı da kötülemiyorum lakin en çok hastalık ve ziyan topraktan geliyor. Yani oradaki hastalık, mantar, bakteri, virüs, böceklerle topraksız tarımda uğraşmıyorsunuz. Topraksız tarımda kullandığınız işletme sistemine ve uygulamalara bağlı olarak pestisit kullanımı yok ya da asgarî seviyede.”
Demir, topraksız tarımla, atıl ve verimsiz durumdaki alanların değerlendirilebildiğini, su ve mineral kullanımında önemli bir tasarruf sağlandığını, yabancı ot çabasına gerek kalmadığını ve kalitesi yüksek eserler elde edildiğini lisana getirdi.
Türkiye’nin su yoksulu bir ülke olduğunu, sudan tasarruf edilmesi ve suyun titizlikle bilimsel kurallara uyarak kullanılması gerektiğini vurgulayan Demir, “Tarımda, suyun hepsini bitki kullanmıyor. Bitki, suyun yüzde 5 ila 15’ini büyüme ve gelişmesinde kullanıyor, yüzde 80-85’i ise buharlaşarak ve toprağın alt katmanlarına sızarak gidiyor. Bir de suyu gereğinden fazla ziraî ilaçla, gübreyle kirletirsek, kirli su olarak gidiyor. Topraklı tarımda 100 litre su kullanarak yaptığınız üretimi, topraksız tarımda 5-15 litre su kullanarak yapabiliyorsunuz. Topraksız tarımın ultrasonik soğuk buhar prosedürüyle, bu sayı 5 litrelere kadar düşebiliyor.” değerlendirmesini yaptı.
Topraksız tarım teknikleri kullanarak meskenlerde, teraslarda, depo üzere yapılarda üretim yapmanın mümkün olduğunu belirten Demir, bu sistemin süratle yaygınlaşmaya başladığını kelamlarına ekledi.
“YÜZDE 90 SU, YÜZDE 70 GÜBRE TASARRUFU”
Bitki yetiştirme kabinleri geliştiren teşebbüsün kurucu ortağı Yusuf Demir de AR-GE çalışmalarını tamamlayarak prototiplerini ürettikleri kabinlerde kullandıkları topraksız tarım tekniğiyle iki kat süratli biçimde, yüzde 90’ın üzerinde su ve yüzde 70’in üzerinde gübre tasarrufu sağlayarak yüksek verimlilikte eser yetiştirdiklerini söyledi.
Katlı raflardan oluşan bitki üretim kabinlerinin, her rafta farklı dalga uzunluğunda ışık kullanabilme imkanı sunduğunu, böylelikle farklı çeşitte bitkilerin tıpkı anda yetiştirilebildiğini aktaran Demir, “Aynı anda bin 200 adet marul yahut 15 bin 600 adet zerzevat, süs bitkisi ve tıbbi aromatik bitki, ortalama 20 gün içinde hasada hazır hale gelebiliyor” dedi.
Bitkiler için optimum şartların yapay zeka tarafından denetim edilen otonom havalandırma sistemiyle sağlandığını aktaran Demir, üretim kabini içinde nem, sıcaklık, karbondioksit ve oksijen istikrarının daima ölçülerek denetim altında tutulduğunu kaydetti.
.
Demir, uyguladıkları tekniğe ait şu bilgileri paylaştı:
“Topraksız tarım tekniklerinden, aeroponik dediğimiz, bitkilerin aslında havada asılı kaldığı, köklerin de boşlukta olduğu bir teknik kullanıyoruz. Sistem şu halde çalışıyor: Bitkilerin köklerine evvelden hazırlanan minerallerle beslenmiş suyu püskürterek bir sulama yapıyoruz. Öteki taraftan iklim denetimi, nem, sıcaklık karbondioksit, duruma nazaran oksijen ve ışık yoğunluğu ile aydınlanma müddeti üzere parametreleri denetim ederek, her ne kadar yapay olsa da, bitkiler için aslında ülkü bir ortam sağlayarak bitki yetiştirebiliyoruz.”
.
“TARIMLA İLGİLİ BİLGİ BİRİKİMİNE GEREK YOK”
Şehir merkezlerinde, bir binanın altında ya da en üst katında, kapalı rastgele bir alanda bitki yetiştirmenin bu sistemle mümkün olduğunu işaret eden Demir, “İstanbul üzere büyük kentlerde, toprak kirliliği yaratmadan, lojistiği minimuma indirerek hatta bir noktada karbon ayak izini de düşürerek bitkileri çok daha çevreci bir formda yetiştirmek mümkün olacak.” dedi.
Endüstriyel ve mesken tipi olmak üzere iki farklı kullanım hedefi için kabin prototipleri geliştirdiklerini bildiren Demir, konut tipi kabinleri kullanmak için tarımla ilgili rastgele bir bilgi ve birikime gereksinim olmadığının altını çizerek “Kabine, tohum yahut fideyi koyduktan sonra bitki tipini seçip başlatıyorsunuz. İklimlendirme, sulama üzere bütün denetimleri sistem otomatik olarak yapıyor, 20-30 gün sonra bitkiler yetişmiş oluyor ve siz yalnızca onları toplamak için kabine giriyorsunuz. Bu işlerden hiç anlamayan bir insan bile meskeninde bu bitkileri yetiştirebilir.” sözlerini kullandı.
Demir, “Hem endüstriyel alanda hem de konut tipi eserlerimizle birlikte konut yahut restoran ortamlarında bitki yetiştirilmesini sağlayan sistemleri ülkemizde yaymak, tanıtmak istiyoruz. AR-GE çalışmalarını yaptık, prototiplerimizi ürettik. Şimdiki amacımız ticari manada endüstriyel sistemlerimizi, tesislerimizi kurmak ve ülkemizde bu teknolojinin yayılmasında öncü olmak.” diyerek kelamlarını tamamladı. AA