Ekonomim’den Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran üretimin korunması gerektiğini belirten gerçek bölüm temsilcileri aksi halde sisteme sadık firmaların azalacağını, yurt dışında üretimi düşünenlerin artacağı ihtarında bulunuyor.
Ramazan Kaya: Palyatif değil kalıcı tedbir gerekli
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya da artan maliyetlerin işin sürdürülebilirliğini tehdit ettiğini lisana getirdi. Enflasyonun altında kalan bir kurla maliyet tutturulamayan, çalışan maliyetinin kişi başına brüt 610 dolar düzeyine geldiği ve talepsizliğin hatta karsızlığın olduğu bir ortamda kesimin gelen vergi artışlarını ve gelecek yeni yükleri kaldıracak güçte olmadığını vurgulayan Kaya, “Bunların hepsinin farklı ayrı birer yumruk üzere üst üste gelmesi bizi nakavt etti. Kayıt dışılık bir sorun lakin ondan evvel işin sürdürülebilirliği riske giriyor. Bir işin devam etmesi için o işletmenin para kazanıyor olması lazım. Bir-iki ay kar etmeyebilirsiniz, lakin ortalamada kar ederseniz çarkı döndürüşünüz. Maliyet artışları ve talepsizlik derken masraflarımız çok önemli arttı. Fakat gelirlerimiz bu kadar artmadığı için şu an açık konumdayız. Paraya gereksinimimiz var, sermayeyi tükettik, bunun için kredi müracaatlarında bulunuyoruz fakat musluklar büsbütün kapalı. Şayet para muslukları açılmazsa dal personellik, güç ve vergi faturalarını ödeyemez duruma gelecek; patronla emekçi, patronla devlet ortasında cari hesapla ilgili önemli sorun çıkacak” sözlerini kullandı.
Kriz ortamının 9 aydır sürdüğünü ve en az 15 ay daha süreceğini öngördüklerini belirten Kaya, “Buna tedbir almalıyız lakin palyatif değil kalıcı. Çok acil finansmana erişime muhtaçlığımız var. Yüzdürülmezsek sistem tıkanacak, işten çıkarmalar daha da artacak. Hepimiz biliyoruz ki ülkemizde bir kayıt dışı harekatı var, bu kayıt dışı harekatın da bizim üzere emek ağır bölümlerde olduğunu biliyoruz. Otoritenin vazifesi kayıt içine girenle girmeyeni ayırıp bunun tespitini yapmak…” halinde konuştu.
İlker Önel: Rekabet ortamı bozuluyor
İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel, kayıt dışılığın daha da artacağından tasa ettiklerini söylerken, bilhassa pandemiden sonra şirketlerin işletme sermayesi manasında önemli halde zayıfladığını, bu durumun enflasyonist ortam ve finansmana erişim problemleriyle birleşmesiyle güçlü bir sürece girildiğini anlattı. Vergi artışlarının imalat yapan firmaların üzerine önemli yük bindirdiğini vurgulayan Önel, “Birçok firmada kaçak çalıştırılan yabancı var. Zati bir kayıt dışılık vardı. Bu durum daha da artacak. Maalesef Türk çalışanların de bir kısmı kayıt dışına çıkarılabilir önümüzdeki süreçte” dedi.
Akyüz: İşletmeler yurt dışında üretime yönlenebilir
Geçmiş devirde İKMİB başkanlığı da yapan Akyüz Plastik Yönetim Kuru Başkanı Murat Akyüz, alınan tedbirlerin bütçeyi destekleyici olduğunu, fakat gerçek dalı huzursuz ettiğini kaydetti. Vergilerin artırılmasının piyasadaki kayıtsız ekonomiyi takviyeler nitelikte olduğuna işaret eden Akyüz, “İşlerini etik biçimde yapan firmaların üzerindeki yük daha da artarken, artan maliyetler kayıtsız ekonomiyi sürdürme içinde olan firmaları daha da takviyeler bir hal aldı. Firmaların sigortasız ve kaçak personel çalıştırma ihtimalleri artıyor. Bu durum firmaların rekabet gücünü zayıflatıyor. Tedbir alınmazsa yurt içinde kayıtlı süreç yapan firmaların sayısında düşüş olma ihtimali yüksek. Bir öteki risk işlerini düzgün yapan firmaların artan maliyetlerden ötürü işlerini ülke dışındaki teşvikli bölgelere taşıması… Son maliyet artışlarıyla, bizdeki üretim şartları Doğu Avrupa’daki şartlara yaklaştı” sözlerini kullandı.
Duran: İşini düzgün yapanlar cezalandırılmasın
Karton Ambalaj Sanayicileri (KASAD) Derneği Başkanı Alican Duran, şu anda piyasada her sürecini yüzde 100 kayıtlı yapanlarla, kaçak yapma eğiliminde olanlar ortasında adaletsiz bir durum olduğunu söyledi. İlgili kurumların sıkı kontrollerle buna müsaade etmemesi gerektiğini kaydeden Duran, “Yoksa bu maliyet artışları adeta düzgün çalışan şirketlerin cezalandırılması manasına gelir. Zira işlerini kayıtlı yapanlar rekabette büyük bir dezavantaja sahip olacaklar. Ambalaj bölümü üzere öbür dallara nazaran daha fazla makine olan bir kesimde bile personellik maliyeti çok yüksek oranlara geldi. Hala finansmana erişim çok sıkıntı. Sanayi her türlü yapısal yükün altına girmiş durumda. Resesyon kaynaklı piyasa daralıyor, arz-talep bozulmuş durumda. Hasebiyle bir de etik dışı şirketler artarsa bu rekabetin altından kalkmak mümkün değil” sözlerini kullandı.